Baştan söylemeliyim ki tabiki hayır. Ağrı hastayı hekime gitmeye zorlayan bir şikayettir. Ağrın yoksa doktora zaten gitmezsin fakat hele bir de ağrılarınız kronikleşmişse yani uzunca süredir o ağrılara maruz kaldıysanız tedavi için Fizana (sürgün yeri, Libya’nın güneybatısı) dahi gidersiniz. Merak etmeyin sizin oralara gitmenize gerek yok. Bizler sizin yerinize pil tedavilerini öğrenmek amacıyla yurtdışına gittik, öğrendik ve yıllardır da hastalarımıza başarıyla uyguluyoruz. Nedir bu Ağrı Pili? İsminden de anlaşılacağı gibi halk arasındaki adıyla “ağrı pili”, tıbbi adıyla “spinal kord stimülatörü”, rutin ağrı tedavi yöntemleriyle tedavi edilemeyen belli teşhislere dayalı vücut ağrıları için bir tedavi seçeneği sunar. Ağrı pili dediğimiz cihaz elektrod, kumanda-şarj aleti ve batarya olmak üzere 3 ayrı yapıdan oluşan Spinal Kord Stimulatörüdür. Bunun iki parçası vücut içerisine yerleştirilirken kumanda-şarj aleti hastada bulunacaktır. Tıpkı kullanımı çok basit olan cep telefonları gibi. Kimlere uygulanır? Tabi ki ağrısı olan her hastaya ağrı pili uygulanmaz. Çünkü hem pahalı bir tedavi yöntemidir (üniversite, eğitim araştırma hastaneleri ve şehir hastanelerinde uygulandığında tamamı SGK tarafından karşılanmaktadır) hem de vücuda uygulanması için küçük de olsa bir operasyon ve lokal anestezi gerekmektedir. Dünyada ve ülkemizde sıklıkla uygulanan, Başarısız Bel-Boyun Cerrahisi Sendromu diye anılan, bel fıtığı, boyun fıtığı ve omurilik darlığı nedeniyle yapılan açık ameliyatlar sonrası geçmeyen ağrıları olan hastalar ile omurilik yaralanması sonrası kalıcı ve şiddetli ağrıları olan hasta gruplarına ağrı pili uygulanmaktadır. Geçmeyen ağrıları olan hastalara cerrahi olarak uygulanabilecek bir tedavi yöntemi kalmadığında hastalar bize gelir ve bizler de ameliyat olmuş olan bölgenin üzerine bu sistemi yerleştirerek ağrıya neden olan sinirsel uyarıların bir şekilde beyine ulaşmasını tamamen kesmeye veya olabildiğince azaltarak yaşam standardını yükseltmeye ve hastayı ağrısız olduğu dönemlerdeki günlük fonksiyonel aktivitesine olabildiğince yaklaştırmaya çalışırız. Yani ameliyatın uygulandığı bölgeye yeni bir cerrahi müdahale yapmayız. Bu hastalıkların yanında kan dolaşımının azalmasına veya şeker hastalığına bağlı olarak ayak ve bacakta yarası olan hastalarda hem kan dolaşımını artırmak hem de ağrılarını azaltmak amacıyla da ağrı pili takılmaktadır. Ağrı pilinin diğer bir önemli özelliğinin de damarları genişletmek olduğunu söyleyebiliriz. Hangi Ağrı pilinin takılması lazım? Yeni bir araba satın alacağınızda ne düşünüyorsunuz? Aracın dayanıklılığını, yakıt tüketimini, teknik özelliklerini, fiyatını, servis hizmet ağını düşünürsünüz. Örneğin dayanıklılık dediğiniz zaman Alman arabaları aklınıza gelirken, servis hizmet ağında ise iki araç markası akıllara kolaylıkla gelir. Elbette ki ağrı pillerinde arabadaki gibi seçenekler çok değildir. Ağrı pili tedavisinde bizler de pil firmasını seçeceğimiz zaman servis ağına, bu pillerin uygulanacağı hastalar belli aralıklarla MR çekilmesi ihtiyacı duyabildiği için MR cihazı ile olan uyumluluğuna, vücuttaki kullanım ömrüne göre seçmekteyiz. Önceden batarya ömrü 3-5 yılda tükenirken şimdilerde 20 yıla uzamaktadır. Ayrıca bazı pil firmalarının cihazları MR ile uyumlu olarak çalışmamaktadır. Örnek verecek olursak başka bir sağlık sorunu nedeniyle diz veya omuz için MR çektireceğiniz zaman pil, MR uyumlu olmadığından ya çektirmeyeceksiniz ya da pilin bozulmasını göze alarak çektireceksiniz. Bu durum hem hastaları hem hekimleri çok zor durumda bırakmaktadır. Bu nedenle MR uyumlu olan, uzun batarya ömrüne sahip, kullanımı kolay bir firmanın ürününü seçmek akıllıca olacaktır. Pil hastası ayrıcalıklı mıdır? Bize göre ayrıcalıklıdır çünkü cihaz kullanımı ile ilgili bir problem yaşandığında firma yetkilisine haber verdiğinizde firma yetkilisi sorunu çözmek için çalışmakla beraber gereğinde pili hastaya takmış olan hekim ile irtibatı da sağlamaktadır. Dünyada gelişmiş ülkelerdeki prosedürlere kıyasla ülkemizde bu tür tedaviler az sayıda hekim tarafından yapılmaktadır. En önemli sorunlardan bir tanesi özellikle bazı distribütör firmalar sadece pili ithal edip gerisine karışmamaktadırlar. Diğer önemli bir sorun da bu sistemi hastasına takan kamu hekiminin geçici görevi, tayin durumu, istifası, emekliliği gibi nedenlerle hekimlere ulaşılamamaktadır. Bu nedenle gerçekten servis ağını genişletmiş, bu şekilde yatırımını yapmış olan firmalar tercih edilmelidir. Ayrıca bu tedavilerin ülkemizde belirlenen merkezlerde uygulanmasına izin verilmelidir ki hastalara tam anlamıyla doğru bir hizmet verilmiş olsun. Ayrıca kişiselleştirilmiş tedavi yani hastaya göre ayarlanması gereken bir tedavi olduğu için verilen bu sağlık hizmetinden hastaların maksimum faydalanabilmesi sağlanmalıdır. Bu nedenle sistemin içerisinde olan bir hekim olarak bu konuda “Mükemmeliyet Merkezleri” kurulmasını öneriyorum. Ağrı pili uygulamasının amacı diğer tüm ağrı tedavilerinde olduğu gibi hastaların uykudan ağrı ile uyanmaması, günlük fonksiyonel aktivitesinin ve konforunun ağrısız yaşadığı döneme olabildiğince yakın hatta mümkünse eşit olması, yaptığı işi ağrı nedeniyle bırakmak zorunda kalmaması, ailesi ve sosyal çevresinin olumsuz etkilenmemesidir. Örnek olarak ameliyat sonrası geçmeyen şiddetli bel ağrısı olan bir hastayı kısaca gözümüzün önüne getirelim. Geçmeyen ağrıları nedeniyle günlerdir uykusuz kalmış, bu süreçte yaşadığı psikolojik stresin sonucunda eşiyle tartışmış, çocuklarıyla ilgilenememiş, işine gidememiş, rapor almak zorunda kalmış, sağlık sorunları nedeniyle ne misafir kabul edebilmiş ne de başka bir yere gidebilmiş… Bu kişinin de bir aşçı olduğunu varsayalım. İşine gidemediği için veya aksattığı için yemek pişiremeyecek veya yeterince özen gösteremeyecek, dolayısıyla diğer işçiler de kendi işlerini bırakıp yemek ile uğraşmaya, yemeği düşünmeye başlayacaklardır. Sonuçta işler böyle zincirleme gelişerek bir kişinin işini ağrılarından dolayı tamamlayamamış olması yalnızca o kişinin değil, ailesinin, yakın çevresinin ve bulunduğu toplumun belli bir bölümünün hayatını da etkileyerek düzenlerinin bozulmasına yol açacaktır. Sonuç olarak toplum düzenini bozan tüm ağrılarla mücadeleye devam…